ქცევის მართვის გეგმა

მოსწავლის სახელი, გვარი:გ.ს ასაკი:11 წლის კლასი:IV

I საფეხური: არასასურველი ქცევების ჩამონათვალი 1.ჭამს გაკვეთილზე; 2.გაკვეთილის მსვლელობისას დგება, მიდის სხვის მერხთან, თანაკლასელებს ხელს უშლის მუშაობაში (უხურავს, ან უშლის წიგნს, რვეულს, არმევს კალამს, ელაპარაკება); 3.ადგომისას ხელს ჰკრავს , გდააადგილებს მაგიდას , სკამს, იწვევს ხმაურს; 4.დადის საკლასო ოთახში, დარბის, ეძახის მასწავლებელს;

აღწერეთ მოსწავლის არასასურველი ქცევა დეტალურად გიორგი გაკვეთილის მსვლელობისას დგება უნებართვოდ, დადის, ან დარბის საკლასო ოთახში, ხმამაღლა ეძახის მასწავლებელს, ხელით აბრახუნებს მაგიდაზე, კარზე; ბრახუნით დადის ოთახში ,გადის საკლასო ოთახიდან.

II საფეხური: სასურველი ქცევის განსაზღვრა

გიორგი მშვიდად ზის გაკვეთილის მსვლელობის დროს, ერთვება საგაკვეთილო აქტივობებში, ასრულებს მასწავლებლის მიერ მიცემულ დავალებას, გაკვეთილის ბოლომდე რჩება საკლასო ოთახში, საჭიროების შემთხვევაში ხელის აწევით ანიშნებს მასწავლებელს, ასრულებს მასწავლებლის ინსტრუქციას, მონაწილეობს ჯგუფურ მუშაობაში (ილუსტრაციიდან ჭრის საჭირო დეტალს, აწებებს აქტივობის შინაარსით გათვალისწინებულ ადგილზე), აფერადებს კონტურში შესრულებულ ნახატს.

IIIსაფეხური: არასასურველი ქცევის გაზომვა

დაკვირვება მოხდა შემდეგ გაკვეთილებზე:ქართული ენა და ლიტერატურა, მათემატიკა. პირველი დღე-ქართული ენისა და ლიტერატურის გაკვეთილი; მათემატიკის გაკვეთილი; სიხშირე-6-ჯერ  45 წუთის განმავლობაში; ხანგრძლივობა 1-2 წუთი;  ინტენსივობა: იწყებს დაბალი ინტენსივობით, აგრძელებს  ხმამაღლა. მეორე დღე-ქართული ენა და ლიტერატურა, მათემატიკა. სიხშირე-ქართულის გაკვეთილზე 5-ჯერ. ხანგრძლივობა 1-2 წუთი; ინტენსივობა: მაღალი.                       მათემატიკის გაკვეთილზე 6-ჯერ. ხანგრძლივობა 1-2 წუთი; ინტენსივობა: მაღალი. ცხრილი N 1 გაკვეთილზე არასასურველი ქცევის გამოვლენის სიხშირის ცხრილი (ქართულის გაკვეთილი-საფუძველი) მონაკვ. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 დრო 10.20 10.25 10.30 10.35 10.40 10.45 10.50 10.55 11.00 სიხშირე V V VV V V                                                                                                         პირობითი ნიშნები: მონაკვეთი-5 წთ დრო-დაკვირვების დრო სიხშირე-ქცევის გამოვლენის სიხშირე V-ქცევის გამოვლენა გრაფიკი N1 გაკვეთილზე არასასურველი ქცევის გამოვლენის სიხშირის გრაფიკი (ქართულის გაკვეთილი-საფუძველი)    პირობითი ნიშნები:X-დრო, Y-სიხშირე ცხრილი N 3 გაკვეთილზე არასასურველი ქცევის გამოვლენის სიხშირის ცხრილი (ქართული  გაკვეთილი-საფუძველი) მონაკვ. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 დრო 12.10 12.15 12.20 12.25 12.30 12.35 12.40 12.45 12.50 სიხშირე V V V V V პირობითი ნიშნები:მონაკვეთი-5 წთ დრო-დაკვირვების დრო სიხშირე-ქცევის გამოვლენის სიხშირე V-ქცევის გამოვლენა გრაფიკი N 3 გაკვეთილზე არასასურველი ქცევის გამოვლენის სიხშირის გრაფიკი (ქართული გაკვეთილი-საფუძველი) პირობითი ნიშნები:X-დრო Y-სიხშირე ცხრილი N 2 გაკვეთილზე არასასურველი ქცევის გამოვლენის სიხშირის ცხრილი (მათემატიკის  გაკვეთილი-საფუძველი) მონაკვ. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 დრო 12.10 12.15 12.20 12.25 12.30 12.35 12.40 12.45 12.50 სიხშირე V V V V V V პირობითი ნიშნები: მონაკვეთი-5 წთ დრო-დაკვირვების დრო სიხშირე-ქცევის გამოვლენის სიხშირე V-ქცევის გამოვლენა გრაფიკი N 2 გაკვეთილზე არასასურველი ქცევის გამოვლენის სიხშირის გრაფიკი (მათემატიკის  გაკვეთილი-საფუძველი) პირობითი ნიშნები:X-დრო Y-სიხშირე                                                                  ცხრილი N 4 გაკვეთილზე არასასურველი ქცევის გამოვლენის სიხშირის ცხრილი (მათემატიკის  გაკვეთილი-საფუძველი) მონაკვ. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 დრო 10.20 10.25 10.30 10.35 10.40 10.45 10.50 10.55 11.00 სიხშირე V V V V V V პირობითი ნიშნები:მონაკვეთი-5 წთ დრო-დაკვირვების დრო სიხშირე-ქცევის გამოვლენის სიხშირე V-ქცევის გამოვლენა გრაფიკი N 4 გაკვეთილზე არასასურველი ქცევის გამოვლენის სიხშირის გრაფიკი (მათემატიკის გაკვეთილი-საფუძველი) პირობითი ნიშნები:X-დრო Y-სიხშირე ქართულისა  და მათემატიკის  გაკვეთილებზე არასასურველი ქცევის  გამოვლენის საერთო სიხშირის გრაფიკი პირობითი ნიშნები:X-დრო Y- სიხშირე ლურჯი-ქართულიI დღე წითელი- მათემატიკა  Iდღე მწვანე-ქართული II დღე იისფერი-მათემატიკა II დღე

IV საფეხური: ქცევის კონტექსტი 1 .როდის, რა პირობებში ვლინდება არასასურველი ქცევა?

1.1.არასასურველი ქცევა ვლინდება გაკვეთილის მსვლელობის დროს,როცა მასწავლებელი დაასრულებს საშინაო დავალების შემოწმებას და იწყებს ახალი მასალის ახსნას. იგი გიორგისაც აძლევს  დავალებას, რომელიც მან ჯგუფთან ერთად , ან ინდივიდუალურად უნდა შეასრულოს (გამოჭრა, ჩაწებება, კონტურების გაფერადება, სიდიდის, ან სახეობის მიხედვით ფიგურების დალაგება და სხვა). 1.2.არასასურველი ქცევა ვლინდება შინ, ოჯახში, როცა ბებია ცდილობს ამეცადინოს. 1.3.სადილის, ან ვახშმის დროს,როცა მამა ავალებს, მშვიდად იჯდეს მაგიდასთან 2.როდის, რა პირობებში არ ვლინდება არასასურველი ქცევა? არასასურველი ქცევა არ ვლინდება  .შესვენებებზე,   . სპორტის გაკვეთილზე,   . გზაში,   . ტრნსპორტში,   . მოკლე დროით სტუმრად ყოფნისას.(ბებიამ მითხრა, რომ იგი სიამოვნებით უყურებს ნახატ   . ფილმებს, „ომის კინოებს“,ერთვება მეზობელი ბავშვების თამაშში.   . თუ მასწავლებელი არაფერს დაავალებს, მაგრამ  იქნება მის მერხთან ახლოს... 3.რა მოვლენები უსწრებს უშუალოდ მას წინ?  . გაკვეთილის მსვლელობისას მასწავლებლის მიერ გიორგისათვის საკლასო სამუშაოს მიცემა,  . აქტივობაში ჩაბმის მცდელობა,  . კონკრეტული ინსტრუქციის გამეორება,  .  აქტივობისთვის გამოყოფილი დროის დასახელება(7წუთი, 10წუთი...)... 4.არასასურველი ქცევა წინ უსწრებს რაიმე ქცევას, თუ მასთან ერთად ვლინდება? არასასურველი ქცევა ვლინდება  დავალების შესრულებისას. უფრო ზუსტად: მასწავ-ლებლის მოთხოვნაზე, რომ დაიწყოს მუშაობა ,გიორგი პასუხობს არასასურველი ქცევით. 5.რა ფაქტორები შეიძლება ახდენდნენ გავლენას ქცევის გამოწვევაზე, ან მისშენარჩუნებაზე ? 5. 1 სკოლაში დალაგებლად მუშაობს გიორგის ბებია,რომელიც ყოველთვის ანებივრებს მას.ბავშვს გარეთ  ყოფნა ურჩევნია, რადგანაც იქ ეგულება ბებია ,რომელსაც არ შეუძლია უარი უთხრას შვილიშვილს ტკბილეულის  თხოვნაზე. სკოლის უნებართვოდ გამოვა,ბებია წაიყვანს მას სოფლის მაღაზიაში (გაისეირნებს, სკოლიდან მაღაზიამდე 115 მეტრია), უყიდის სასურველ ტკბილეულს  (ფუნთუ-შას, კრემიან  ვაფლის ხვეულას, „მამალოს“ ჯოხზე ) 5.2. გიორგის არა აქვს დავალების შესრულების უნარ-ჩვევები. 5.3.გიორგის ყველა სურვილს უსრულებენ,  ოჯახის წევრებიანგარიშს უწევენ, ცდილობენ, არ ანერვიულონ. ქცევა   საგანი წინაპირობა ქცევა შედეგი ქართული მასწავლებელი გიორგის აძლევს საკლასო სამუშაოს, უმეორებს ინსტრუქციას.  გიორგი იწყებს სიარულს, ხმამაღლა ეძახის მასწავლებელს. მასწავლებელი აძლევს შენიშვნას, გიორგი არ უსმენს , უნებართვოდ გამოდის საკლასო ოთახიდან. მათემატიკა მასწავლებელი აძლევს ჩხირებს და სთხოვს გადათვალოს ათი ცალი. გიორგი დგება, დადის მერხებს შორის, ხელს ურტყმს მაგიდას, კარს. მასწავლებლის შენიშვნაზე საკლასო ოთახიდან გამოდის უნებართვოდ.

V საფეხური: ქცევის ფუნქცია

რა მოთხოვნილების დაკმაყოფილებას ემსახურება ქცევა? ყურადღების მიქცევა- გიორგის უნდა , მასწავლებლის და მოსწავლეების ყურადღება   მიიქციოს. მატერიალური- ტკბილეულის მიღება (ბებია უყიდის ფუნთუშას, ვაფლს,   შაქარყინულის  „მამალოს“ თავის არიდება- გიორგი თავს არიდებს დავალების შესრულებას.

VI საფეხური: განმამტკიცებლების შერჩევა    განმამტკიცებლის შერჩევა ა.მატერიალური ბ.სოციალური განმამტკიცებლის მიღების ფორმა: უშუალო, გადაცვლითი, გადავადებული მასწავლებელი  უხსნის გიორგის, თუ იგი არ დაარღვევს ქცევის წესებს (ანუ, აღარ გაიმეორებს თავის არასასურველ ქცევას გაკვეთილების  პერიოდში),დღის ბოლოს იგი მიიღებს 1ცალ სტიკერს წითელი მანქანის სურათით. თუ  5 დღეში მოაგროვებს 5 სტიკერს, კვირის ბოლოს გადაცვლის პატარა სათამაშო  მანქანაზე. თუ გიორგი მონაწილეობას მიიღებს ჯგუფურ მუშაობაში, შეასრულებს მასწავლებლის ინსტრუქციას, მასწავლებელი მეორე კვირის   ბოლოს დაუმატებს 1ცალ ოქროსფერ სტიკერს მზით. მეორე კვირაში შეგროვებულ 6ცალ ( 5წითელი, 1 ოქროსფერი) სტიკერს გიორგი გადაცვლის 1ცალ განსხვავებულ სათამაშო მანქანაზე. მესამე და მეოთხე კვირის განმავლობაში გიორგი აგროვებს სულ 4ცალ სტიკერს(კვირაში1ც. წითელს - ქცევის წესების შესრულებისათვის  და 1ც. ოქროსფერს-.საგაკვეთილო აქტივობებში მონაწილეობისათვის). თავის 4ც. სტიკერს გიორგი გადაცვლის 1ც. ბოლო სათამაშო მანქანაზე, რომელიც განსხვავდება წინა ორისაგან. მას უკვე აქვს პატარა კოლექცია. სოციალური განმამტკიცებელი: მეხუთე კვირიდან, ყოველი დღის ბოლოს მასწავლებელი გიორგის (თუ იგი გააგრძელებს პირობის შესრულებას, არ დააღვევს შეთანხმებას), საშინაო დავალების რვეულში თავისი ხელით ჩაუხატავს გაცინებულ მზეს. 5 ასეთი „მზის“ შემდეგ მასწავლებელი გადასცემს კვირის გმირის „სერთიფიკატს“, ხოლო თვის ბოლოს  თვის გმირის „სერთიფიკატს“, რომელშიც აღნიშნული იქნება, რისთვის გაიცა ის. მაგ“ ქცევის წესების შესრულებისა და ჟგუფურ აქტივობებში მონაწილეობისათვის“. მომდევნო პერიოდში მასწავლებელი შესაფერის დროს კონკრეტული აქტივობის შესრულებისათვის შეაქებს გიორგის:მორიგეობა, ყვავილების მორწყვა ,სუფთად შესრულებული დავალება,ქცევის წესების დაცვა და სხვა.

VII საფეხური: არასასურველი ქცევის ჩაქრობის სტრატეგია

მოლაპარაკება მასწავლებელი ესაუბრება გიორგის  შესაძლო ექსკურსიის შესახებ, რომელიც კლასმა უნდა დაიმსახუროს. თუ გიორგი შეეცდება „გვერდით დაუდგეს“კლასს, კვლავ შეასრულებს მასწავლებლის ინსტრუქციებს, დაიცავს ქცევის წესებს,ბავშვები ახალი, კრიალა მიკრო ავტობუსით გაემგზავრებიან ბათუმში,ულამაზეს ზღვიპირა  ქალაქში, სადაც უამრავი საინტერესო და სახალისო გასართობი ელოდებათ. მასწავლებელი მომხიბლავ ფერებში უხატავს გიორგის ზღვაზე ნავით გასეირნებას,კარუსელებზე თავბრუდამხვევ ტრიალს, აკვარიუმისა და დელფინარიუმის საოცარ სამყაროს...

VIII საფეხური: განმამტკიცებლის შემცირება

რაოდენობრივი:   სულ გიორგი იღებს 15 ცალ სტიკერს ,რომელსაც ცვლის 3ც. სათამაშო მანქანაში. პირველ 5დღეში - 5ც სტიკერს  ქცევის წესების შესრულებისათვის, რომელსაც ცვლის 1ც მანქანაზე. მეორე 5 დღეში,  თუმცა ერთით  მოიმატა სტიკერების რაოდენობამ, მაგრამ ამას აქვს თავისი გამართლება - გიორგი ,როგორც წინა კვირაში, ქცევის წესების შესრულებისათვის იღებს 5ც. სტიკერს, მაგრამ ამას ემატება გიორგისათვის მოტივაციის გაზრდის ჩანაფიქრი, რაც საკლასო აქტივობებში მონაწილეობისათვის დამატებული 1ც.ოქროსფერი სტიკერით გამოიხატა. ის მიღებულ  სტიკერებს სხვა მოდელის სათამაშო მანქანაზე  ცვლის. მესამე და მეოთხე კვირის განმავლობაში გიორგი აგროვებს სულ 4ცალ სტიკერს(კვირაში1ც. წითელს - ქცევის წესების შესრულებისათვის  და 1ც. ოქროსფერს-.საგაკვეთილო აქტივობებში მონაწილეობისათვის). თავის 4ც. სტიკერს გიორგი გადაცვლის 1ც. ბოლო სათამაშო მანქანაზე, რომელიც განსხვავდება წინა ორისაგან. მას უკვე აქვს პატარა კოლექცია. თვისობრივი:                                                                 მასწავლებელი  მატერიალურ განმამტკიცებელს ცვლის სოციალურით, როცა გიორგის საშინაო დავალების  რვეულში უხატავს მზეს. იზრდება მოსწავლის მოტივაცია. გიორგი აგრძელებს  ქცევის წესების დაცვას, აქტივობებში მონაწილეობას, საშინაო დავალების რვეულში  იმატებს  მზის „სმაილიკები“ და  გიორგი ჯერ კვირის , ხოლო შემდეგ თვის გმირის „სერთიფიკატის“  მფლობელი ხდება. განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია,რომ გიორგიმ გააცნობიეროს, რატომ გადაეცა მას ეს ჯილდო. მასწავლებელი  აღნიშნავს მოსწავლის წინსვლას კონკრეტულ აქტივობებში,რაც გიორგის უმაღლებს თვითშეფასებას და უზრდის მოტივაციას.                                                                                                                           ლეილა ნიკოლაიშვილი